Ik red me wel

Een zin die recht door mijn ziel snijdt. Is dat dan alles? Dat je het wel redt zo? Het voelt koud, hard en als overleven. En ja, misschien ben ik wat dramatisch, maar toch..

We leven in een tijd waarin onafhankelijkheid als de norm, en vaak als succesvol, wordt gezien. Zelfredzaamheid, autonomie, eigen kracht. Mooie woorden, maar als ze doorslaan, kan het een eenzame boel worden. Want hoe zelfstandig je ook bent, iedereen kent momenten van twijfel, verdriet of vermoeidheid. Op die momenten maakt het een verschil of er iemand is die even naar je omkijkt. Want lijden in stilte is toch niets anders dan eenzaamheid?

En eenzaamheid is lijden. Niet het soort lijden waar je direct aan doodgaat, maar het zuigt het levensgeluk uit je. Of althans, zo werkt het bij mij. Een leven met een chronisch tekort aan echt contact doet iets met je. Mensen zijn sociale wezens, we hebben elkaar nodig. Niet alleen voor de grote momenten, maar juist voor de kleine dingen: een schouder als het nodig is, samen lachen, je gehoord voelen door iets te delen.

Waarom dit verhaal? Ik maak me zorgen. Ik ben zelf nogal verlegen en stap niet snel op anderen af. Maar ik heb het wél geleerd. Ik weet hoe het moet, hoe je een gesprek voert, hoe je contact maakt. Toepassen is nog steeds niet altijd makkelijk, maar die vaardigheden zitten in me, ontwikkeld in mijn jeugd. Maar kinderen en jongeren van nu? Ze groeien op achter schermen. De norm is niet meer vanzelfsprekend fysiek contact, maar digitaal. Even appen in plaats van langskomen. Een like in plaats van een knuffel of een high-five. Vooral voor diegenen die sociaal contact van nature al moeilijk vinden, ligt isolatie op de loer. Wat als ze nooit écht leren hoe je iemand in de ogen kijkt? Hoe je een gesprek aangaat? Hoe je samen stil kunt zijn zonder ongemak? Hoe je écht luistert? Wat verliezen we als contact geen vanzelfsprekendheid meer is?

Er is iets fundamenteels aan fysiek samenzijn. Een blik die meer zegt dan woorden, een aanraking die troost. Dat kun je niet vervangen door een emoji. Wat gebeurt er als een generatie opgroeit zonder dat als basis? Wat als ze straks volwassen zijn en geen gereedschap hebben om vriendschappen te onderhouden, om een moeilijke boodschap in persoon te brengen, om te troosten zonder woorden?

We hebben een wereld gecreëerd waarin status, geld en bezittingen allesbepalend lijken. Maar wat als we zouden meten hoe rijk we zijn aan de hand van iets anders? Aan de hand van hoeveel échte gesprekken we voeren. Hoeveel keer we iemand laten merken dat hij/zij ertoe doet. Laten we niet vergeten om elkaar op te zoeken. Om te bellen in plaats van te appen. Om ergens te gaan zitten en een goed gesprek te voeren. Vooral voor wie contact zoeken niet vanzelf gaat. Want zonder elkaar verliezen we iets fundamenteels. En dat is een prijs die te hoog is om te betalen.